ဦးစားေပးတိုက္ဖ်က္ဆဲ တီဘီ

တီဘီေရာဂါသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးျပႆ နာတစ္ခုအျဖစ္ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး အဓိက  ဦးစားေပးတိုက္ဖ်က္ဆဲျဖစ္သည့္ေရာဂါတစ္ခုလည္း  ျဖစ္သည္။
ကမၻာ့တီဘီအျဖစ္အမ်ားဆံုး ၂၁ ႏိုင္ငံ၊ ေဆးယဥ္တီဘီေရာဂါ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ၂၇ ႏိုင္ငံ၊ TB/HIV အျဖစ္အမ်ားဆံုး ၄၁ ႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ျမန္မာႏုိင္ငံ သည္လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္သံုးဆယ္ ခန္႔ႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာေသာ္လည္း ယခုအ ခ်ိန္၌  လူ ၁၀၀၀ တြင္ သုံးဦးမွ ေလးဦးအထိ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားေန ဆဲျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရ သည္။


ျပဳလုပ္ထားသည့္ စစ္တမ္းမ်ားအရ လူတစ္ေယာက္သည္ တီဘီေရာဂါလကၡဏာစတင္ခံစား ရသည္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းေရာဂါစစ္ ေဆးျခင္းမရွိဘဲ မ်ားေသာအားျဖင့္တစ္လမွေလးလခန္႔ၾကာျမင့္မွသာေဆးကုသမႈ ခံယူၾကျခင္း၊ ပိုဆိုးသည့္သူမ်ားတြင္ ေျခာက္လမွ တစ္ႏွစ္ခန္႔ၾကာမွသာ ေဆးကုသခံယူၾကျခင္းတို႔ရွိၿပီး ထိုျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ ေရာဂါ ပိုမုိဆိုရြားေစၿပီး မလုိအပ္ဘဲအသက္ေသဆံုးမႈမ်ားျဖစ္ပြား ေစႏုိင္ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းက်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွဴး ေဒါက္တာလွျမင့္က မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ေဆးကုသမႈမခံယူထားတဲ့အတြက္ တျခားသူတစ္ဦးကိုကူးစက္တယ္။ တစ္ႏွစ္မွာ ၁၀ ေယာက္ ေလာက္ကိုျပန္႔ေနရင္လုပ္ေနတဲ့ တီဘီပ႐ိုဂရမ္ေတြက ဘယ္လိုမွ  ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး”ဟု ေဒါက္တာလွျမင့္ကဆက္လက္ ေျပာသည္။
တီဘီေရာဂါကူးစက္မႈနည္းပါးေစရန္ ေဆာင္ရြက္ၾကသည့္အခါက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပး သည့္ေနရာမ်ားသို႔ေရာက္ရွိလာသည့္လူနာမ်ားအား ေပ်ာက္ကင္းရန္ႏွင့္ အျခားသူမ်ားထံ မကူးစက္ ရန္ပညာေပးမႈမ်ားအျပင္ ေရာဂါသံသယရွိသည့္ လူနာမ်ားအားေတြ႕ရွိရန္မွာလည္း အေရးႀကီး သည့္အခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
 ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားအား ေဆး၀ါးကုသမႈျဖင့္ မကူးစက္ေစရန္ေဆာင္ ရြက္ႏုိင္ေသာ္လည္း ေဆးကုသရန္ ေရာက္မလာသူမ်ားမွ ေရာဂါျဖန္႔ေ၀မႈမ်ားေၾကာင့္ ကူးစက္မႈမ်ား မ ထိန္းႏိုင္ျဖစ္ေနျခင္းသည္လည္း တီဘီေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အခက္အခဲမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။
ျပဳလုပ္ထားသည့္ စာရင္းမ်ားအရ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနသို႔ေရာက္ရွိလာသည့္ လူနာမ်ား သည္သံသယရွိလူနာမ်ား၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာရွိၿပီးက်န္ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ လူနာမ်ားမွာ ေဆးကုသမႈရွိဘဲ လူထုအတြင္းရွိေန၍ ထိုသူမ်ားမွ အျခားသူမ်ားထံ  ေရာဂါျပန္႔ပြားႏုိင္သည့္အတြက္ ထိုသူမ်ားအား ေဆးကုသမႈ
ေပးႏိုင္ျခင္းသည္  အေရးႀကီးသည့္  အေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္ ေၾကာင္းအမ်ဳိးသားတီဘီေရာဂါ
တိုက္ဖ်က္ေရးစီမံခ်က္မွ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာစည္သူေအာင္က  ေျပာၾကားသည္။
“လူဦးေရတစ္သိန္းမွာ လူနာသစ္ ၄၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ  တီဘီလူနာ သုံးသိန္းခဲြရွိေပမယ့္ က်န္းမာေရးဌာနကို ေရာက္လာတာ  တစ္သိန္းေလးေသာင္းေလာက္ပဲရွိတယ္”ဟုေဒါက္တာလွျမင့္က ေျပာသည္။
တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားေနသည္ဟု  သိရွိသည့္ လူတစ္ဦးထံမွ ေရာဂါကူးစက္ခံရမည္အား ေၾကာက္ရြံ႕မႈမ်ားရွိေသာ္လည္း ေရာဂါရွိၿပီး ကုသမႈမရွိသည့္အတြက္ တီဘီေရာဂါ  ျဖစ္ပြားေနသည့္
လူတစ္ဦးမွ မိမိသို႔ ေရာဂါကူးစက္ရန္အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားေၾကာင္းကို မူသိရွိမႈနည္းပါးၾကေသးသည္။
တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားေနသူသည္ မွန္ကန္တိက်ေသာ ေဆး၀ါးကုသမႈရရွိေနပါက အမ်ားစုသည္ ႏွစ္ပတ္မွႏွစ္လအတြင္း သလိပ္ထဲ    ပိုးပါ၀င္မႈမရွိေတာ့သည့္အခါ အျခားသူတစ္ဦးကုိ ေရာဂါကူးစက္ျခင္းမရွိႏိုင္ေတာ့သျဖင့္  ေရာဂါကူးစက္ခံရမည္ကုိ စိုးရိမ္စရာ မလုိေၾကာင္း  သိရသည္။ တီဘီေရာဂါကူးစက္မႈနည္းပါးေစရန္အတြက္ တီဘီေရာဂါသံသယရွိလူနာမ်ားပါ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ေဆးကု သမႈခံယူႏိုင္ရန္အတြက္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားက စီမံေဆာင္ရြက္ ေနၿပီး ေဆး၀ါးအခမဲ့ ရရွိႏုိင္သည့္ ေနရာမ်ားလည္း ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးမွ တီဘီတာ၀န္ခံေဒါက္တာေဒၚတင္မိမိခိုင္က ေျပာၾကားသည္။
“တီဘီတိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းေတြလုပ္တဲ့အခါ က်န္းမာေရး ဌာနေတြဘက္ကလည္း လူနာေတြ မလာတာ ၀န္ထမ္းေတြဆက္ဆံ ေရးမေကာင္းလုိ႔လား၊ ႐ုံးခ်ိန္ေတြပဲဖြင့္တာျဖစ္တဲ့အတြက္လာဖို႔အဆင္မေျပလုိ႔လား ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကိုျပန္သုံးသပ္ရမွာေပါ့။ အဲဒါေတြ မေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ တီဘီေရာဂါရွင္မလာဘဲ တျခားသူေတြ ကိုပ်ံ႕ႏွံေနဦးမွာပဲ။   ေဆး၀ယ္ေသာက္တာကေန ေရာဂါေပ်ာက္သြားတဲ့အထိ မေသာက္ႏုိင္ဘဲ ေဆး ျပတ္သြားတာကေန ေဆးယဥ္တီ ဘီေတြျဖစ္ေနဦးမွာပဲ” ဟုေဒါက္တာေဒၚတင္မိမိခုိင္က ေျပာသည္။
ေငြေၾကးတတ္ႏုိင္သူမ်ားအေနျဖင့္ အျပင္ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ကုသမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕သူ မ်ားမွာ ေဆး၀ါးမ်ားကုိ  အခမဲ့ရယူႏိုင္ေၾကာင္း မသိရွိၾကသည့္အ တြက္ျပင္ပတြင္ ေဆး၀ယ္ေသာက္ ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“တခ်ဳိ႕ဆရာ၀န္ေတြက အဲဒီ သတင္းအခ်က္အလက္ကို မေျပာ တာေတြလည္းရွိတယ္။ အျပင္မွာ ၀ယ္ေသာက္ရင္ ခဏတာ ျပႆနာမရွိေပမယ့္ တီဘီေဆးက အခ်ိန္ ၾကာေသာက္ရတာျဖစ္တဲ့အျပင္ ျဖစ္တဲ့ပံုစံေပၚမူတည္ၿပီး ေဆးအေျပာင္းအလဲရွိသလုိ ေသာက္တဲ့ အခ်ိန္လည္း ကြာျခားခ်က္ရွိတယ္” ဟုေဒါက္တာလွျမင့္က ေျပာသည္။
ႏွစ္စဥ္မတ္လ ၂၄ ရက္ကုိ ကမၻာ့တီဘီေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရး ေန႔အျဖစ္    သတ္မွတ္ထားၿပီး ေထာင္စုႏွစ္ရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္တီဘီေရာဂါအား ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္၁၉၉၀ ခုႏွစ္ တီဘီေရာဂါလူဦးေရ ထက္ ထက္၀က္ ေလွ်ာ့ခ်ေစႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းထားေၾကာင္း သိရသည္။
တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈမ်ားျပားသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ေနထုိင္ သူမ်ား၌  သုံးဦးတြင္တစ္ဦးမွာတီဘီ ေရာဂါပိုး၀င္ထားၿပီးသူမ်ားျဖစ္ၿပီး ၀င္ေရာက္ထားသည့္ လကၡဏာမျပေသာ္လည္း ခုခံအား က်ဆင္းေနသည့္အခ်ိန္မ်ား၊ ေဆး၀ါးတစ္ခုခုေသာက္သံုးရသည့္အ ခ်ိန္မ်ား၊ အအိပ္အစားမမွန္သည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေရာဂါအျဖစ္ ကူးေျပာင္းသြားေလ့ရွိေၾကာင္း  အဆုတ္ႏွင့္ ရင္ေခါင္းအထူးကု ဆ ရာ၀န္ ပါေမာကၡဦး၀င္းႏုိင္က ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ ပညာေပးေဆာင္းပါးျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ေရာဂါပိုး၀င္ေရာက္ျခင္းမွ တစ္ဆင့္ တီဘီေရာဂါအျဖစ္ေျပာင္းလဲျခင္းသည္ အသက္ႀကီးလာေလ ေလ၊ ကိုယ္ခံအားနည္းလာေလ ေလပိုမိုလ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲႏုိင္သျဖင့္ တီဘီေရာဂါမျဖစ္ပြားေစ ရန္ ကိုယ္ခံအားက်ဆင္းေစမည့္ အမူအက်င့္မ်ားကို ဆင္ျခင္သင့္ေၾကာင္းသိရသည္။
ေခ်ာင္းဆိုျခင္း ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္လာလွ်င္ တီဘီေရာဂါရွိ၊ မရွိအား သလိပ္စစ္ေဆးသင့္ၿပီ တီဘီေရာ ဂါပိုးသည္ လူဦးေရ သံုးပံုတစ္ပံုတြင္ ၀င္ထားၿပီးျဖစ္ ၍ အျခားစစ္ ေဆးမႈမ်ား၊ အျခားေရာဂါလကၡဏာ မ်ားေၾကာင့္ တီဘီေရာဂါအျဖစ္ သံသယရွိလာလွ်င္ တီဘီေဆး သည္ေပးသင့္၊ ေပးထိုက္ေသာ ကုထံုးျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေဒါက္တာ၀င္းႏိုင္က ေရးသားထားသည္။
တီဘီေရာဂါအျဖစ္ သံသယ ရွိပါက   ေဆး၀ါးမ်ားကုိ  အခမဲ့ရရွိႏိုင္သည့္အတြက္ ေစာစီးစြာကုသျခင္းျဖင့္ အျခားသူမ်ားထံသို႔ ကူးစက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္သည့္ အျပင္ေရာဂါဆိုးသြားသည့္အတြက္အသက္အႏၲရာယ္ ထိခိုက္ ေစျခင္းကုိ   ကာကြယ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

၀တ္ရည္ေအာင္

7DAYS NEWS